شبیه سازی منابع آب زیرزمینی دشت فیروزآباد با استفاده از مدل ریاضی تفاضلات محدود

استفاده از مدل سازی یکی از روش های غیر مستقیم مطالعه منابع آب زیرزمینی است که با توجه به کارآیی بالا و هزینه کمتر نسبت به روش های دیگر، امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته است. مدل کمّی آب های زیرزمینی دشت فیروزآباد به وسعت 211 کیلومتر مربع واقع در جنوب غرب شیراز نیز به همین منظور تهیه گردیده است. اهداف اصلی تهیه مدل آب های زیرزمینی دشت فیروزآباد، شامل درک کمّی جریان آب های زیرزمینی و مولفه های گوناگون بیلان دشت است که فرآیند بهینه تصمیم گیری مدیریت آبخوان براساس آن ها خواهد بود. در این تحقیق آبخوان دشت فیروزآباد توسط روش عددی تفاضلات محدود به وسیله نرم افزار gms شبیه-سازی گردید. علاوه بر gms از نرم افزار arc gis به منظور تهیه نقشه های لازم برای اجرای مدل gms مورد استفاده قرار گرفت. gms یک محیط مدل سازی است، که شامل یک رابط گرافیکی و تعدادی کدهای تحلیلی مختلف شامل modflow، modpath و غیره می باشد. modflow یک ماژولار سه بعدی مدل جریان آب زیرزمینی تفاضلات محدود است که توسط سازمان زمین شناسی ایالت متحده (usgs) تهیه شده است. پس از انتخاب بسته نرم افزاری مناسب اقدام به تهیه مدل مفهومی در ماژول map گردید. بعد از تکمیل مدل مفهومی در ماژول map، مدل مفهومی به مدل عددی در ماژول 3d grid تبدیل شد. این کار شامل قرار دادن یک شبکه بر روی مدل مفهومی و سپس تبدیل کردن آن به یک مدل بر پایه شبکه می باشد. ابتدا مدل جریان آب زیرزمینی در حالت ماندگار برای یک ماه اجرا و واسنجی گردید. سپس مدل از مهر 1385 تا شهریور 1386 در حالت ناماندگار طی 12 دوره تنش واسنجی و پس از بهینه سازی پارامترهای هیدروژئولوژیکی (مدل سازی معکوس)، مدل برای دوره زمانی از مهر 1386 تا شهریور 1387 صحت سنجی شد، نهایتاً سناریوهای مختلف مدیریت شامل افزایش نرخ پمپاژ، شرایط خشکسالی و ترسالی با استفاده از مدل واسنجی شده، جهت ارزیابی تغییر در سیستم جریان مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت.